آموزش ترجمه تخصصی متون ، امری بسیار مهم و حیاتی برای مترجمین به شمار می رود. ترجمه را می توان نوعی تکنیک دانست که این تکنیک نیز مانند سایر توانایی های دیگر، نیازمند تمرین، آموزش و مطالعه است. مترجمین در ابتدا می بایست بدانند که اصلا واژه ترجمه چه معنایی دارد؟
طبق نظریه کتفورد که در سال 1965 منتشر گردید، ترجمه عبارت است از جایگزینی مولفه های متفاوت متنی از یک زبانی به زبان دیگر با استفاده از معادل های زبانی.
کاملا مشخص است که تمامی نظریه پردازان به کلی گویی بسنده می کنند. زیرا تعریف ترجمه را نمی توان در یک یا دو خط گنجاند. نظریه کتفورد را بار دیگر می بایست مورد بررسی قرار دهیم. در این نظریه، کلمات جایگزین، مواد یا مولفه های متنی و معادل نیازمند توضیح و تفسیر هرچه بیشتر هستند. منظور از جایگزینی ، تبدیل عناصر متن زبان بمدا با معادل زبانی آن در زبان مقصد با حفظ کامل معنای واژه یا متن مورد نظر است. جایگزینی را می توان در دو نوع در نظر گرفت. جایگزینی نوع ایستا، که هیچ تغییری در کل سیستم جمله نمی دهد و جایگزینی نوع پویا، که باعث می شود معادلات و ساختارهای جدید زبانی در متن مقصد قرار گیرد.
ایجاد ارتباط و مفهوم بین متن مبدا و متن مقصد- آموزش ترجمه تخصصی متون
کلمه معادل یا تعادل در این نظریه، به معنای ایجاد ارتباط و مفهوم بین متن مبدا و متن مقصد است و منظور ما از مولفه های متنی، همان کلمات و گروه های اسمی متفاوت است که در جمله یا پاراگراف متن مبدا و مقصد بیان می گردد.
مترجمین چگونه افراردی هستند؟
بهترین مترجمان عرب را بشناسید
مترجمان می بایست در هر جمله و در هر زبانی، حامل یک پیام مشخص و از قبل تعیین شده باشند که این امر در ذهن خواننده پس از خواندن متن، ذهنیت خوبی ایجاد می کند.
فرآیند انتقال پیام، در اصل بیانگر اولین مفهومی که پس از مطالعه متن در ذهن خواننده تداعی می شود. در نظر داشته باشید که معنای جملات از پیش تعیین نمی شود ولی با توجه به متن و ذهن خواننده ممکن است تفاوت داشته باشد. برای همین امر، مترجم تخصصی می بایست در رشته های مختلف آموزش ببیند تا بتواند از عهده ترجمه متون تخصصی به خوبی برآید.
البته گاهی اوقات در هر رشته چندین استثنا نیز وجود دارد و ممکن است مترجمانی به صورت بالقوه توانایی ترجمه داشته باشند و به خوبی معنا و مفهوم متون را بدون حتی دانستن دانش قبلی ، متوجه شوند.
همواره به خاطر داشته باشید که وظیفه مترجمان، القا و انتقال پیام متن مبدا به بهترین شکل و با حفظ تاثیر، از زبان نویسنده به ذهن مخاطب یا متن مقصد است. البته این رساندن پیام را می توانید به روش های مختلفی نیز انجام دهید و با توجه به نوع آن، کیفیت متن مقصد را تغییر دهید.
طبق نظریه آقای کتفورد، ترجمه تخصصی به سه حوزه میزان ترجمه، سطح توصیف زبانی و ردیف ساختمان زبانی، قابل تقسیم است. حوزه میزان، مربوط به مسائلی است که در مورد این پرسش صحبت می کند: چه میزان از متن مبدا به متن مقصد تبدیل می شود؟
میزان ترجمه را می توان به دو بخش تقسیم نمود. ترجمه کامل و ترجمه غیر کامل.
در صورتی که مترجم به سبب ضرورت، مجبور باشد اصطلاحات و عبارات عامیانه را به همان معنای خود و به صورت عامیانه از متن مبدا به متن مقصد انتقال دهد، این کار منجر به ساخت ترجمه غیر کامل می شود. زمانی که مترجم در جمله کلماتی مثل سایز یا غیره که در زبان فارسی هم کاربرد دارند را از زبان مبدا به زبان مقصد منتقل می کنند، در اصل یک ترجمه غیر کامل را ارائه می دهد.
مولفه های بسیاری وجود دارد که کیفیت ترجمه را تحت تاثیر قرار می دهد از جمله این مولفه ها می توان به سن مخاطب، سطح سواد مخاطب و فرهنگ وی و مواردی از این دست اشاره نمود.
در خصوص سطح توصیف زبانی، سطوح متنوعی وجود دارد که این سطوح را می توان به آواشناسی، تکواژ شناسی، رسم الخطی ، معناشناسی و اصول نحوی تقسیم نمود و آقای کتفورد نیز در این حوزه، ترجمه را به دو بخش تقسیم می کند: ترجمه کلی و ترجمه محدود.
ترجمه کلی ترجمه ای است که تمامی سطوح زبانی متن مبدا را به متن مقصد تبدیل می نماید. ترجمه محدود را می توانیم تقریبا معادل ترجمه غیر کامل در سطح میزان ترجمه، تعریف کرد. البته تفاوت شاخصی که در این امر وجود دارد این است که در حوزه سطح توصیف زبانی میبایست محدودیت ترجمه توسط منتقد مشخص گردد که ما در این مقاله به این موضوع نخواهیم پرداحت.
در مورد ساختار زبانی ترجمه، می توان ترجمه را به سه دسته ترجمه آزاد، ترجمه وابسته و ترجمه تحت اللفظی تقسیم بندی نمود.
در ترجمه به روش ترجمه آزاد، مترجم صرف نظر از سن، سواد یا فرهنگ مخاطب، صرفا پیام متن را در چارچوب متن مقصد پیاده سازی نموده و به مخاطب یا مشتری خود ارائه می دهد. می توان تنها معیار ترجمه آزاد را ترجمه معنا و مفهوم و پیام اصلی متن در نظر گرفت.
اما ترجمه وابسته ترجمه ای است که مترجمان آن را تحت عنوان ترجمه کلمه به کلمه می شناسند که در مقالات پیش رو به آن خواهیم پرداخت. ترجمه تحت اللفظی ، همان ترجمه کلمه به کلمه است که تنها معنای ضمنی کلمات متن مبدا را به متن مقصد بر می گرداند.
به مترجمان توصیه می شود، حتی الامکان چندین و چند بار متن مبدا را مطالعه نمایند و پس از آن دست به قلم شده و فرایند ترجمه را آغاز کنند. مطالعه هرچه بیشتر و دقیق تر متن مبدا، باعث می شود که مترجمان تمرکز بیشتری روی متن داشته باشند و به راحتی بتوانند با معنا و مفهوم نهفته در متن، ارتباط برقرار نمایند و بالطبع این ارتباط موثر با متن، باعث می شود تا مترجم با تمرکز بیشتری متن را ترجمه نموده و معنای موجود در متن را بهتر و موثرتر به خواننده یا مخاطب خود القا نماید و قطعا این امر در ارتقاء کیفیت ترجمه نقش اساسی ایفا خواهد نمود.
مترجمین موسسه پارس 68، با تمرکز هرچه تمام تر ، متون و مقالات ارجاعی را مطالعه نموده و پس از چندین بار مطالعه و یافتن واژگان تخصصی، اقدام به ترجمه می نمایند و ترجمه ای با کیفیت تر از آنچه که فکر می کنید را به شما ارائه خواهند داد.
با ما همراه باشید.