ترجمه متون هنری

آثاری که بر احساسات و عواطف بشر تأثیر بگذارد و یا به منظور انتقال معنا و مفهوم ساخته می شود را هنر می نامند.هنرمندان و مخاطبان هنر، هردو گروه برای کسب آرامش این رشته را انتخاب می کنند. ترجمه متون هنری باید توسط متخصص آن انجام پذیرد.

مطالبی که در این مقاله میخوانیم

1	تعریف هنر
2	دسته بندی متون رشته برای ترجمه
3	آشنایی با تاریخچه ترجمه
4	هزینه‌های ترجمه هنر چقدر است

واژه هنر در ایران اسلامی به معنای فضیلت، تقوی، کمال، دانش و غیره به کار می رود که در اصل بیانگر انسان کامل است.

رشته ی هنر جذابیت خاصی دارد لذا دانشجویانی که ذوق هنری دارند وارد این رشته می شوند رشته های هنری در گرایش های مختلف ارائه می شود از جمله: نقاشی،سینما و نمایش و تولید، نوازندگی ساز ایراین و جهانی، گرافیک، هنرهای تجسمی، صنایع دستی، طراحی پارچه، کارشناس فرش، طراحی صنعتی و هنر مرمت و احیا بناها و آثار تاریخی می باشد البته رشته معماری نیز از رشته هنری می باشد.

انواع دسته بندی در ترجمه متون هنری

هنر را می توان به دو دسته هنرهای زیبا و کاربردی تقسیم نمود، هدف هنرهای زیبا خلق آثار زیبا همانند نقاشی،مجسمه سازی،موسیقی می باشد و در هنرهای کاربردی هم زیبا بودنشان مطرح است هم کاربردی بودنشان مانند معماری ، طراحی خودرو.

رشته نقاشی یکی از گرایشات مجموعه هنرهای تصویری و طراحی می باشد ،رشته نقاشی فضایی را ایجاد می کند که که هر دانشجوی خلاق متناسب با توان وسلیقه خود، دنیای خاص آفرینندگی خود را دران می یابد. یک دانشجوی ارشد رشته نقاشی طی تحصیل آموزش می بیند  که خوب ببیند ،تحلیل کند ، دانش خود را افزایش دهد، دانشجوی رشته نقاشی باید ویژگی های روحی و جسمی مناسبی داشته باشد تا بتواند در این رشته موفق باشد. یک فارغ التحصیل رشته نقاشی نباید تصور کند که برای کسب درآمد صرفاً باید نقاشی بکشد بلکه می تواند با کار تدریس در مراکز آموزش عالی،آموزشگاههای آزاد و یا فعالیت در صدا و سیما و سازمان میراث فرهنگی و فرهنگسراها و وزارت  فرهنگ وارشاد اسلامی، شهرداری ها  به عنوان طراح و مجری نقاشی های دیوارها بپردازد.

تاریخچه ترجمه و علل و عوامل پیدایش ترجمه

طبق نظر پیتر نیومارک در سال 1988، اولین رد پای ترجمه را می توانیم در سه هزار سال پیش از میلاد مسیح و در دوران یافت شده پادشاه مصر باستان ببینیم که نوشته هایی به دو زبان در منطقه الفاتین به چشم می خورد. لازم به تذکر است که نظیر این نوشته ها به دو زبان به صورت سنگ نوشته و یا نوشته های روی پوست از پادشاهان ایرانی پیش از میلاد مسیح یافت شده و همچنان موجود می باشند.

ولی شروع ترجمه به صورت رسمی به حدود 240 سال پیش از میلاد مسیح باز میگردد. در آن زمان شخصی متن کتاب « ادیسه » شاهکار معروف هومر را از زبان یونانی به زبان لاتین باز گرداند. در قرن دوم پیش از میلاد مسیح نیز ترجمه تورات توسط هفتاد تن از علمای یهودی به منظور رفع نیازهای جامعه یهودی اسکندریه که به زبان لاتین صحبت می کردند انجام شد.

ترجمه کتاب مقدس مسیحیان یعنی انجیل نیز به زبان های لاتین، سریانی، قبطی و ارمنی، کمی قبل تر از آن شروع شده بود و این نوع ترجمه ها معمولا ترجمه های تحت اللفظی و واژه به واژه بودند. یک ترجمه تحت اللفظی از کتبا مقدس انجیل در قرن چهارم میلادی انجام گرفت که بسیار مورد نقد  مترجمان و مذهبیون آن دوره واقع شده بود.

در واقع همین انتقادات و مخالفت ها باعث شد که بر سر روش ترجمه و لزوم تعیین اصول و مبانی ترجمه، بحث هایی انجام شود.

در قرون وسطی ( یعنی قرن چهارم میلادی تا چهاردهم میلادی) ترجمه در ناحیه اروپای غربی منحصر به مباحث، مقالات و متون مذهبی می شد.

در قرن نهم و دهم میلادی در بغذاد، یک مرکز به نام دارالحکمه دایر شد که در واقع مرکز ترجمه اثار کلاسیک یونانی به زبان عربی بود و عده زیادی از این مترجمان ایرانی الاصل بودند.

در قرن دوازدهم میلادی، که با فتح اسپانیا به دست مسلمانان، اسلام و غرب در تماس قرار گرفتند و مرکزی برای ترجمه آثار اسلامی به زبان لاتین و آثار یونانی به عربی در این جا دایر شد.

با ظهور رنسانس، پرداختن به مساله ترجمه در جوامع فرهنگی اروپای غربی از هر سمت رواج یافت. در این دروان، ترجمه انجیل از مسائل و معضلات عمده مطرح می شد. اولین ترجمه کامل از انجیل به زبان انگلیسی توسط ویکلیف بین سال های 1380 تا 1384 میلادی انجام شد.

تا پیش از قرن نوزدهم، عمده مطالب ترجمه شده به مسائل مذهبی، ادبی یا فلسفی مربوط می شوند. در طی قرن نوزدهم میلادی، ترجمه به عنوان وسیله ای یک جانبه جهت ارتباط بین دانشمندان و متفکران دنیا نقش ایفا می کردند و قرن بیستم نقش ترجمه به مراتب افزایش یافت. تا جایی که قرن بیستم را عصر ترجمه نامیدند.

امروزه می توان ترجمه را ابزاری برای آگاهی از آخرین دستاوردهای علمی و فنی، تبادل اطلاعات فرهنگی و هنری و ادبی و آگاهی از اوضاع سیاسی و اقتصادی جهان و مبادلات اقتصادی و تجاری وآگاهی از افکار و اندیشه های پیشینیان و گذشتگان و عواملی از این دست دانست.

ترجمه در کشور ایران

ترجمه در ایران با ترجمه کتاب های درسی دارالفنون آغاز گردید. موسسه دارالفنون آموزشی در زمان عباس میزرا و به پیشنهاد روشنفکران و آزادیخوانان، تاسیس گردید و هدف این موسسه کسب تمدن و علوم مغرب زمین بود و بنابراین به استخدام معلمین خارجی دست یافتند. کتب درسی به زبان خارجی در زمینه علوم ادبیات، تاریخ، پزشکی و مهندسی با کمک همین معلمین تهیه و به فارسی ترجمه شدند. از آن جا که محصلین بیشتر به فرانسه اعزام می شدند، آموزش زبان فرانسه در کشور ما در آن زمان رایج بود و با گسترش آن آثار نویسندگان فرانسوی به فارسی ترجمه شد و در کنار آن ترجمه هایی از دیگر زبان ها مثل آلمانی، روسی ، لهستانی و مجاری و اسپانیایی و پرتغالی و انگلیسی نیز به فارسی صورت گرفت.

از جمله اولین کتاب های ترجمه شده ادبی در آن زمان می توان به نمایشنامه مردم گریز مولیر اشاره کرد که از فرانسه به فارسی ترجمه شد. در ضمن دو کتاب تاریخی « پطر کبیر » و  « شارل دوازدهم » نیز به سفارش عباس میرزا توسط میرزا رضا مهندس به فارسی ترجمه شدند. از آن پس کار ترجمه بیشتری یافت و محمد طاهر میرزا و محمد خان اعتماد السلطنه پرکارترین مترجمان آن دوره بودند.

پس از جنگ جهانی دوم، زبان انگلیسی جای فرانسه را به عنوان زبان دوم گرفت و گسترش روز افزون یافت . با وجود این، در قلمرو ادبیات هنوز بهترین مترجمان ما اغلب کسانی هستند که از زبان فرانسه ترجمه کرده اند و نمونه بارز آن « محمد قاضی » است.

انواع ترجمه از دیدگاه زبان شناسان و ترجمه شناسان آبراهام کولی شاعر انگلیسی در قرن هفدهم اشعار پیندار یونانی را به انگلیسی ترجمه کرده است. تا آن زمان، اصولا همه پای بند ترجمه واژه به واژه و یا تحت الفظی بودند و کسی که این سنت را شکست فردی به نام آبراهام کولی همان شاعر انگلیسی بود که در آن زمان، بسیار مورد انتقاد واژه شناسان و زبان شناسان قرار گرفت. کولی در پاسخ به این انتقادها خاطر نشان می کند:

هرکسی شعرهای پیندار را واژه به واژه ترجمه کند، شبیه این است که دیوانه ای سخن دیوانه دیگری را نقل کرده باشد. در نتیجه در ترجمه آثار او، من هر چه را صلاح دانستم به متن اضافه کردم و هرچیزی که به نظرم زائد و گزافه امد، حذف کردم.

درایدن شاعر انگلیسی زبان، نیز با کولی هم عصر بود و در نقد ترجمه کولی، انواع ترجمه را به روش های مختلف تقسیم بندی کرد و ترجمه کولی را در یکی از این دسته ها قرار داده و آن را یک ترجمه جعلی و ساختگی و یا حتی خائنانه می داند.

با تیم ترجمه پارس 68 همراه باشید تا در مقالات آینده به تقسیم بندی های درایدن در زمینه ترجمه بپردازیم.

هنر وابستگی نزدیکی به پیشرفت تمدن

با تعریف گسترده ای از هنر، کارهای هنری تقریباً عمری به اندازه ی قدمت بشر داشته اند، تاریخ هنر وابستگی  نزدیکی به پیشرفت تمدن دارد.

مترجمین متون هنری باید تسلط کاملی بر رشته های مختلف هنری داشته باشند زیرا رشته های هنری اصطلاحات تخصصی خود را  دارد که باید به صورت صحیح به زبان مقصد بازگردانی شود در واقع ترجمه متون هنری توسط فارغ التحصیلان رشته هنر باعث می شود که مفاهیم علمی متن مورد نظر به درستی ترجمه  شوند و همچنین ترجمه متون تخصصی از عبارات رایج هنری استفاده گردد.
مطالب مرتبط
ترجمه یک هنر