رفرنس دهی به چه معناست وچه کاربردی دارد؟

دراین مقاله در مورد موارد زیر توضیح میدهیم

1-رفرنس از کجا آمده و آیا در زمان اسلام هم از آون استفاده میشد؟

2-راهنمای بکارگیری رفرنس در داخل متن و بیرون از متن

3-مهمترین روشها برای رفرنس دهی

4-رفرنس دهی در مقالات علمی چگونه است؟

قبل از بررسی دراین مورد ابتدا باید دانست معنی رفرنس دهی چیست و  کاربرد آن چیه؟

استناد یا ارجاع نشان‌دهنده میزان استفاده از مقالات پیشین، برای اولین بار، 50 سال قبل توسط یوجین گارفیلد با نام Science Citation Index یا SCI منتشر شد. این اولین تلاش سیستماتیک برای پیگیری و استناد در ادبیات علمی بود.

کلمه رفرنس در زبان انگلیسی به معنی مبدا ,مقایسه ,مرجع وبازگشت میباشد.
هرگاه برای معتبر و مورد تایید بودن کلام نوشتاری یا شفاهی یا دیداری از منابع و مستندات مربوط و دقیق استفاده شود,ارجاع دهی صورت گرفته.
ارجاع کلمه پاراگراف اخبار یا هر نوع تفکرخلق شده از خود به معنی مهر تایید زدن به ان است.
وقتی پژوهشی یا نقلی بدون منبع مطرح شود احتمال تحریف و ناقص بودن ان زیاد است و اگر هر نقدو انتقادی به ان وارد شود بدون دفاع میماند
بنابراین ارجاع و منبع نویسی به عنوان پشتوانه محسوب میشود.
اینکه به استناد فلان منبع معتبر حرفی زده شود هم ان حرف را خواندنی و شنیدنی تر میکند هم ان منبع مستند را تازه و محکمتر.

 مستند سازی در جهان اسلام

ریشه استناد و ارجاع در اسلام به رویات و احادیث برمیگردد. درزمان  جاهلیت راویان با حفظ کردن اشعار والهامات شعرا این کار را انجام میدادندو حرفشان به قول معروف سند بود.در قرن اول هجری بعد از ظهور اسلام  حوزه ای به نام علم الحدیث به طور تخصصی وطیفه مستند سازی را انجام میدادو به این ترتیب زنجیره ای از ناقلان حدیث پدید امد تا منبع اصلی برای تشخیص صحت و درستی سخن امامان وجود داشته باشد.
پس از رشد تمدن اسلامی با روی کار امدن علمان طالبان و مولفین علوم اسلامی علاوه برا روایت و احادیث اصلی و اولیه از امامان منابع علمی و تحیقاتی برگرفته و به استاد از روایات اصلی به وجود امد.

رفرنس دهی

مستند سازی درغرب

 درقرون 18و 19 استناد در غرب پدیدار شد. ابتدا گزارشهای استنادی در حوزه حقوقی روی کار امد . انگلستان، دو گزارش‌ حقوقی به نام داگلاس و ریموند منتشر شد معروفترین استناد حقوقی در حوزه حقوق امریکا  استناد شپرد نام دارد.
 در سال۱۹۵۶،  مؤسسه‌ای به نام دکومانتاسیون تأسیس شد وبعد از  مدتی کوتاه به مؤسسه اطلاعات علمی تغییر نام داده شد. در سال ۱۹۶۱، اولین ویرایش رسمی “نمایه‌نامه استنادی علوم” انتشار یافت و در سال ۱۹۷۳، نمایه‌ نامه استنادی علوم اجتماعی به وجود امد و از سال ۱۹۸۹ از طریق پایگاه اطلاعاتی دیالوگ فرایند جستجو در این نمایه‌نامه انجام شد که در حال حاضر نیز هم به شکل چاپی و هم رایانه‌ای (به صورت پیوسته و صفحه فشرده) در دسترس است.

 مستند سازی در زبان فارسی

دایرة‌المعارف، مقالات ,مجلات و پایان‌نامه‌ها روشهایی برای استناد دهی به منابع فارسی اند.  برای استناد دهی به آثار انگلیسی، تعداد کمی روش نامه‌های به روز و هماهنگ با منابع معتبر جهانی به زبان فارسی وجود دارند. به دلیل کمبود این چنین شیوه نامه ها,ناشران و نشریه‌های علمی مختلف،برای ملاک کار خود از  از روش‌هایی متنوع را که گاه روش استناد به انواع منابع نبوده استفاده کرده اند. به همین دلیل علاوه بر سخت شدن کار نویسندگان و ویراستاران برای پیروی از الگوهای گوناگون در آثار فارسی،باعث گمراهی و سرگشتگی انها در استاد دهی شده.به دلیل تنوع در این الگوهای استناد دهی تحلیل ازلاعات هم دشوار شده
بنابرین برای اطمینان خاطر ناشران از شیوه نامه های مورد نیاز خود, لازم است تا روشهایی جامع بر پایه شیوه های مورد قبول در مجامع علمی معتبر به وجود بیاید. بدین ترتیب ناشران گوناگون نیز می‌توانند با اطمینان خاطر، شیوه‌نامه‌ای متناسب با نیازهای خود را از میان آثار موجود برگزینند.

رفرنس دهی در کتاب های علمی بسیار مهم است و و منبعی برای صحت آن است.هرچه منابع قوی تری بکار بگیرید کتاب شما معتبر تر است. برای ترجمه کتاب میتوانید از خدمات ترجمه پارس 68 بهره ببرید. منابع به درستی در پایان کتاب قرارداده میشود.

 
شیوه‌‌ نامه‌ها براساس درون متن و برون متن:

روش های استناد دهی درون متن و برون متن به پنج بخش تقسیم می‌شود که بیشترین شیوه استناد دهی از نوع شمارشی و کمترین ان حالت لیبل است.

           بیشتر بخوانید: محبوب و معتبرترین نرم افزارهای رفرنس دهی

شیوه نامه براساس موضوع:

شیوه‌های استناددهی بر اساس نوع و همچنین رشته‌های تحصیلی در ایران بر اساس لیست مصوب وزارت علوم و فناوری اطلاعات تقسیم بندی شده است.

 
باتوجه به نتایج بررسی ارجاعات از پایگاه Web Of Science ,مقاله ای با عنوان «اندازه گیری پروتئین با معرف فنل فولین» با بیش از 300 هزار بار ارجاع، پر استنادترین مقاله تاریخ است. این مقاله در سال 1951 توسط لوری، روسبرا، فار و راندال در مجله The Journal Of Biological Chemistry به چاپ رسیده است
نکته جالب دراین گزارش چاپ مقاله با رتبه 46 توسط مرحوم لطفی علی عسکرزاده مشهور به پروفسور لطفی‌زاده، دانشمند ایرانی‌الاصل، بنیان‌گذار منطق فازی و استاد دانشگاه برکلی در کالیفرنیا است. این مقاله در مجله Information and Control و با عنوان Fuzzy Sets در سال 1965 منتشر شده و بیش از 18 هزار بار ارجاع داده شده است.

حال میخواهیم انواع ارجاع دهی معتبر و رایج را شرح دهیم:

ارجاع دهی به روشAPA

سبک مرجع نویسی APA (مخفف American Psychological Association)، پرکاربرد ترین سبک در بین علوم اجتماعی مانند روانشناسی، جامعه شناسی، علوم تربیتی و … و پزشکی است و همینطور ازان در سایر علوم نیز استفاده می شود. APA در سال ۱۹۲۸ توسط انجمن روانشناسی آمریکا پایه گذاری شد. ویرایش پنجم این سبک در سال ۲۰۰۱ و ویرایش ششم  در سال ۲۰۰۹ منتشر شده است. اگر چه از روش APA عموما در مجلات خارجی استفاده می شود، اما مجلات و دانشگاه های ایرانی زیادی هم هستند که این روش را برای مرجع نویسی مقالات و پایان نامه ها، به محققین و دانشجویان خود توصیه می کنند. از این رو ضمن عنوان کردن مثال های لاتین، در موارد مهم به مثال های فارسی نیز اشاره خواهیم کرد.

رفرنس دهی در داخل متن

            نام نویسنده
            سال
            شماره صفحه
            عنوان اثر

مثال: ارجاع به اثر دارای یک نویسنده در داخل جمله

نام خانوادگی نویسنده (سال انتشار، شماره صفحه) … .

ارجاع دهی به روش AMA

این سبک از استناد برای مقالات و تحقیقات پزشکی استفاده می‌شود. دراین روش رفرنس نویسی به هرمنبع یک شماره نسبت داده می‌شود و با آوردن این شماره‌ها در متن نوشته، به منبع مورد نظر اشاره می‌کنیم.

در بخش منابع یا ارجاعات هم یک لیست شماره‌‌گذاری شده از رفرنس‌ها به همراه کلیه‌ی اطلاعات، در اختیار خواننده قرار می‌دهیم.

مثال:

ارجاع دهی در داخل متن به روش AMA

این کتاب و تجربیات شخصی نویسنده­ ها  است که باعث  ایجاد خلاقیت بیشتر میشود.۱(صفحه5)

نحوه ارجاع دهی در فهرست منابع به روش AMA

استوارت د، سیمونس م. زمین بازی تجارت: جایی که خلاقیت و تجارت به هم می رسند. برکلی،USA : نیو رایدرز پرس؛ ۲۰۱۰٫

ارجاع دهی به روشMLA

زمانی که برای اعتبار سخن خود نقل مستقیم از گوینده را ذکر میکنیم در واقع از روش MLA استفاده کرده ایم. ترتیب اصول این روش قید نام خانوادگی نویسنده و بعد از آن یک فاصله و صفحه  و در انتهای اثر اطلاعات کتاب شناختی آن منبع نوشته میشود.

نحوه ارجاع دهی درون متنی به روش MLA

این کتاب و تجربیات شخصی نویسنده­ ها است که باعث ایجاد خلاقیت بیشتر میشود (استوارت و سیمونس 25).

نحوه ارجاع دهی در فهرست منابع

استوارت، دیو و مارک سیمونس. زمین تجارت: جایی که خلاقیت و تجارت با هم درگیر میشود. برکلی: نیورایدر پرس چاپ ۲۰۱۰٫

ارجاع دهی به روش مکینتاش

روش مکیناش  از نظر موارد استفاده مانند روشCMS می باشد؛ با این تفاوت که سبک رفرنس نویسی CMS برای نوشته ‌هایی که قرار است منتشر شوند، سازماندهی میشود ولی مکینتاش به عنوان استاندارد انتشارمحسوب نمیشود.

ارجاع دهی به روش شیکاگو

در مطالب تاریخی بیشتر از روش شیکاکو استفاده می شود. این روش, استانداردی برای انتشار دادن یک متن است . در اخر هر نقل قول،برای  متن یا نوشته اقتباس شده از دیگر نویسندگان، از یک شماره استفاده می نماییم. در پی نوشت توضیحات را مینویسیم و به همین دلیل نیاز نیست در انتهای اثر توضیح مربوط به فهرست منابع ذکر شود.
 فهرست منابع و پی نوشت تنها در فرمت نوشتاری باهم متفاوت اند.

شیوه نامه شیکاگو در دانشگاه شیکاگوی امریکا تدوین شده است. این روش بیشتر در پایان نامه ادبیات فارسی، پایان نامه تاریخ و در کل در پایان نامه علوم انسانی مورد استفاده قرار میگیرد.

در این روش استناد به دو صورت درون متنی و برون متنی هم کاربرد دارد.در حالت برون متنی از یادداشت های ارجاعی استفاده می شود. به این ترتیب که از اطلاعات مربوط به منابع یادداشت برداری می شود. یادداشت های ارجاعی به دو صورت در اثر استقاده می شوند:
الف- پانویس یا پانوشت:
اگر یادداشت های ارجاعی در انتهای هر صفحه ذکر شوند.
ب- پی نویس یا پی نوشت:
اگر یادداشت های ارجاعی در انتهای هر فصل یا انتهای اثر ذکر شوند.
در صورت استفتده از یادداشت های ارجاعی، ارائه فهرست منابع دیگر امری اختیاری خواهد بود به خصوص اگر در حالت پی نوشت استفاده شوند.

مثال ارجاع دهی درون متنی – روش شیکاگو 

این کتاب و تجربیات شخصی نویسنده­ ها  است که باعث  ایجاد خلاقیت بیشتر میشود.1

مثال ارجاع دهی در پاورقی  -روش شیکاگو 

۱ دیو استوارت و مارک سیمونس (Dave Stewart and Mark Simmons)، زمین تجارت: جایی که خلاقیت و تجارت با هم درگیر میشوند. ­ ( برکلی: نیو رایدرز پرس، ۲۰۱۰).

ارجاع دهی به روش هاروارد

این سبک بیشتر توسط دانشجویان به دو روش زیر مورد استفاده قرار میگیرد:

استناد در متن:
 زمانی که از یک نقل قول استفاده می‌کنیم، بلافاصله بعد اتمام جمله داخل پرانتز نام نویسنده و سال را قید می‌کنیم.

  در دیگر موارد از فهرست منابع استفاده می‌کنیم که در این حالت اطلاعات کامل را در فهرست منابع قید می‌کنیم.

مثال ارجاع دهی درون متنی – روش هاروارد

این کتاب و تجربیات شخصی نویسنده­ ها  است که باعث  ایجاد خلاقیت بیشتر میشود.( استوارت و سیمونس،۲۰۱۰، صفحه۲۲).

مثال ارجاع دهی در فهرست منابع – روش هاروارد

Stewart,D. & Simmons,M. (2010). زمین تجارت: جایی که خلاقیت و تجارت با همدرگیر میشوند، مجله نیو رایدرز (New Riders Press)، Berkeley.

 ارجاع دهی به روش ونکوور

در ﺳﺎل ۱۹۷۸ ﮔﺮوه ﮐﻮﭼﮑﯽ از ﺳﺮدﺑﯿﺮان ﻧﺸﺮﯾﺎت ﻋﻠﻮم ﭘﺰﺷﮑﯽ در وﻧﮑﻮور ﺑﺮﯾﺘﯿﺶ ﮐﻠﻤﺒﯿﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻏﯿﺮرﺳﻤﯽ ﮔﺮد ﻫﻢ آﻣﺪﻧـﺪ ﺗﺎ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻠﯽ ﻧﮕﺎرﺷﯽ ﺑﺮای ﻣﻘﺎﻻت ارﺳﺎﻟﯽ به نشریاتشان ﺗﺪوﯾﻦ ﮐﻨﻨﺪ.

اﯾﻦ ﮔﺮوه، ﮐﻪ در اﺑﺘﺪا ﮔﺮوه وﻧﮑـﻮور ﻧﺎﻣﯿـﺪه می‌شد ﺑﻌـﺪﻫﺎ ﮐﻤﯿﺘﻪ بین‌المللی وﯾﺮاﺳﺘﺎران ﻧﺸﺮﯾﺎت زﯾﺴﺖ ﭘﺰﺷﮑﯽ (ICMJE) را ﺗﺸﮑﯿﻞ دادﻧﺪ. اﯾﻦ ﮐﻤﯿﺘﻪ ﺳﺎﻟﯽ ﯾﮏﺑﺎر ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺟﻠﺴﻪ می‌دهد و وﻇﯿﻔﻪ ﺑﺎزﻧﮕﺮی شیوه‌نامه وﻧﮑﻮور را بر عهده دارد.

ﺷﯿﻮه اﺳﺘﻨﺎد وﻧﮑﻮور، ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﻧﻈﺎم ﺗﻮاﻟﯽ اﺳﺘﻨﺎد اﺳﺖ. ﻣﻄﺎﺑﻖ اﯾﻦ ﺷﯿﻮه ﻗﺎﻋﺪه ﮐﻠﯽ ﺑﺮای اﺳـﺘﻨﺎد در ﻣـﺘﻦ اﯾـﻦ اﺳـﺖ ﮐـﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ به ترتیب اﺳﺘﻨﺎد، ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻋﺪاد، در داﺧﻞ ﭘﺮاﻧﺘﺰ، ﯾﺎ ﮐﺮوﺷﻪ، ﯾﺎ به صورت پانویس  ﺷﻤﺎرهﮔﺬاری ﺷﻮﻧﺪ.

ﺑﻪ ﻫﺮ ﻣﻨﺒﻊ ﻓﻘﻂ ﯾﮏ ﺷﻤﺎره اﺧﺘﺼﺎص می‌یابد، آن ﻫﻢ در اوﻟﯿﻦ ﻣﮑﺎﻧﯽ ﮐﻪ در ﻣﺘﻦ ﻣﻮرد اﺳـﺘﻨﺎد ﻗـﺮار ﻣـﯽﮔﯿـﺮد. از ﻫﻤـﯿﻦ ﺷﻤﺎره در اﺳﺘﻨﺎدﻫﺎی ﻣﮑﺮر به آن ﻣﻨﺒﻊ، ﺻﺮفﻧﻈﺮ از ﻣﮑﺎن ﺑﻌﺪی اﺳﺘﻨﺎد، اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﺷﻮد. ﻗﺎﻧﻮن ﮐﻠﯽ درﺑﺎره ﺟﺎﯾﮕﺎه اﻋﺪاد اﺳﺘﻨﺎد اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ اﯾﻦ اﻋﺪاد ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻌﺪ از ﻋﻼﺋﻢ ﺳﺠﺎوﻧﺪی ﻣﺜﻞ ﻧﻘﻄـﻪﻫـﺎ و وﯾﺮﮔـﻮلﻫـﺎ و ﻗﺒﻞ از دوﻧﻘﻄﻪﻫﺎ و نقطه ویرگول‌ها ﻗﺮار ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ.

بیشتر بخوانیم:

معرفی سایت هایی که میتوان از کپی بودن مطلب مطلع شد

در رفرنس دهی ونکوور اطلاعات نویسندگان، منابع و سال چاپ، در متن نمی آید و منابع در متن، به ترتیب شماره آنها در لیست منابع مشخص می گردند. در فصلنامه روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، منابع فارسی نیز در قالب منابع انگلیسی تنظیم می گردند. نام ژورنالها به صورت خلاصه Abbreviation آورده می شود که براي یافتن نام خلاصه شده مجلات، می توان در بانک اطلاعاتی PubMed قسمت NCBI in Journals مراجعه کرد.

اصول مربوط به شیوه نگارش رفرنس ونکوور بدین صورت است که فهرست منابع، باید دارای مشخصات منابعی باشد که شما در تهیه نوشته خود از آن استفاده نموده اید. این مشخصات باید به صورتی نوشته شده باشند که خوانندگان متن بتوانند به سهولت منبع مورد نظر را پیدا کرده و به اصل آن رجوع نمایند.

فهرست منابع تهیه شده را باید در پایان متن خود قرار دهید. ترتیب نوشتن منابع در این فهرست، به ترتیب استفاده یا ظهور آنها در متن و با استفاده از اعداد در داخل پرانتز مشخص می شود به عبارتی دیگر به هر منبع مورداستفاده یک عدد اختصاص می یابد.

رفرنس هایی که در زیرنویس شکل ها یا جدول آورده می شوند باید براساس ترتیب اولین شماره ای که در متن به آن جدول یا شکل اشاره شده، شماره گذاری شوند.

وقتی که به هر منبع، عددی اختصاص می دهید، هر بارکه در متن مجددا می خواهید به آن منبع استناد کنید، باید همان عدد را درج نمایید. به عنوان یک قاعده کلی، این اعداد بعد از نقطه وکاما در آخر هر جمله و داخل پرانتز قرارمی گیرند. وقتی دربخشی ازمتن به چند منبع(که شماره های آنهامتوالی وپشت سر هم است) استناد می کنید، از خط فاصله (-) برای توالی اولین عدد و آخرین عدد استفاده کنید.

مثل(5-2).وقتی در بخشی از متن، به چند منبع(که شماره های آنها پشت سرهم نیست) می خواهید استناد کنید، بین هرشماره با شماره بعدی، یک علامت ویرگول و بدون فاصله قرار دهید، مثل: (۲،۶،۸،۹) یا چنان چه از رفرنس های متوالی و غیر متوالی در انتهای متن استفاده می شود، شماره رفرنس منفرد و محدوده سایر رفرنس ها ذکر می شود(۲،۱۰-۶). علائم نقطه گذاری بسیارمهم هستند چون هریک دارای مفهمومی از نظر استانداردهای بین المللی هستند.

در مدل رفرنس نویس ونکوور که دراکثر ژورنال های پزشکی استفاده می شود، رفرنس درمتن به شکل بالانویس آورده می شود. شماره رفرنس ها دراین سیستم: قبل ازکاما(،) یا نقطه(.) یا قبل از کولون(,) و سمی کولون(؛) می آیند.

ارجاع دهی به روش ISO690

این روش رفرنس دهی یک استاندارد ایزو است که برای ارجاع دهی متون، با هر موضوعی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این شیوه ارجاع دهی برای فایل‌های متنی الکترونیکی بیشتر کاربرد دارد (XML-XSL) که از المان‌هایی خاص برای ارجاع، بهره می‌برد. نقطه‌گذاری‌ها و سبک خاص در نوشتن، جزو قواعد این روش نمی‌باشد، بلکه تنها وسیله‌ای برای بهتر ارائه دادن مطلب است.

آخرین ورژن ارائه شده در سال ۲۰۱۰ می‌باشد که قابلیت ارجاع به کلیه منابع اطلاعاتی را دارد؛ از جمله کتاب، مقاله، منابع الکترونیکی (نرم افزارها و پایگاه‌های داده)، موسیقی، صدای ضبط شده، تصاویر متحرک و . . . .

 رفرنس دهی به روش IEEE

در این روش مرجع دهی از شماره دهی به منابع استفاده می شود. مرجع دهی از فصل اول و شماره ۱ آغاز شده و صفحات قبلی مرجع نمی گیرند.
شماره مراجع بعد از فاصله داخل کروشه قرار میگیرد. اگر در انتهای جمله بود بدون فاصله بعد از آن نقطه قرار می گیرد و اگر در وسط جمله بود بلافاصله بعد از کروشه باید فاصله گذاشته شود.
نیازی به استفاده از القاب دکتر، آقا یا خانم و … و همچنین نیازی به ذکر نام نویسنده نیست.

مارتين گرگوري  در مجله «نيچر» نوشت: «دو نوع نوشتار‌ علمي وجود دارد. يك نوع براي جلب خواننده و نوع ديگر فقط براي اين‌كه مورد ارجاع قرار گيرد و اين نوع دوم مانند يك بيماري عفوني به سرعت در حال گسترش است.»

ارجاع به خود/ خود ارجاعی  (Self Citation) در متن مقالات به چه معناست و آیا این کار به لحاظ علمی صحیح است!؟

خود ارجاعی یا Self Citation یک تکنیک در مقاله‌نویسی است برای ارجاع  مقالات قبلی نویسنده در مقاله فعلی همان نویسنده .

این کار در نوع خود کار اشتباهی نیست، اما اگر نویسنده بدون رعایت قواعد و قوانین موجود این کار را انجام دهد، سبب مختل شدن علم سنجی می‌شود.

 همچنین خود ارجاعی را نمی‌توان مختص نویسنده یا مولف دانست، چرا که برخی از مجلات نویسنده را دعوت به ارجاع مقالات قبلی در همان مجله می‌کنند و این سلف سایتیشن برایشان تعریف شده است.

آیا به یادداشتها و نوشته های فیس بوک و توییتر هم می توان ارجاع داد؟ چگونه؟

اتیکی از پرسشهایی که از شیوه نامه انجمن روانشناسی آمریکاAPA شده
چگونگی نقل  از فیس بوک بوده
 How do you cite Facebook?
در جواب گفته اند:
این سامانه ها هنوز برای جستجوهای پژوهشی مناسب نیستند. شیوه نامه های انتشاراتی شامل مرجعهای شخصی نمی شود. هر چندنمونه هایی دربخش رسانه های احتماعی در وبلاگ شیوه نامه APA آمده است.

❌خودسرقتی یا Self-Plagiarism:

شاید درابتدا قدری مضحک بنظر برسد، چگونه میتوان فردی را به دزدی از خود متهم کرد؟

متاسفانه عدم آگاهی کافی از انواع مصادیق سرقت علمی (Plagiarism) و گسترش روزافزون تعداد مجلات آنلاین و نیاز اساتید و دانشجویان تحصیلات تکمیلی به ارتقا و چاپ مقاله، یکی از دلایل گرفتارشدن پژوهشگران در اتهام نقض کپی رایت می باشد که موجب آسیب زدن به اعتبار اشخاص، موسسه/دانشگاه صاحب مقاله میگردد.

تعریف خودسرقتی: بازنشر (کامل/بخشی از) کار قبلی خود با ظاهری جدید در قالب اثری نو، بدون ارجاع به کارقبلی! (بازسازی فریبنده Recycling Fraud).

نمونه ای از این نوع سرقت چاپ مجدد مقاله در مجله دیگر با تغییر درعنوان آن و تغییرات جزئی بعنوان اثری جدید است.

 مقالات انگلیسی را چگونه پارافریز میکنید بطوری که از مشابهت علمی مقالات در سایت ithenticate جلوگیری شود و درصد مشابهت به زیر ۲۰ درصد برسد !؟

سرقت ادبی یا Plagiarism می تواند به دو صورت اتفاق بیفتد:

عامدانه:
نویسنده بخشی از متن را بدون ارجاع در متن خود وارد نموده است
غیر عمد یا  Unintentional plagiarism:
نویسنده بدون اطلاع و صرفا بصورت اتفاقی متنی مشابه مقالات دیگر نوشته است.

درصورتی که بصورت غیر عمد تشابهی در متن وجود دارد از تکنیک های پارافریز یا Paraphrasing جهت رفع plagiarism بشرح زیر استفاده نمایید.

 پارافریز کردن (Paraphrasing) برای فرار از اتهام سرقت ؟؟

یکی از روشهای استفاده از نتایج کار دیگران، بازنویسی یا نقل به مضمون یا به تعبیر دقیق تر “تفسیر و تحلیل” (پارافریز کردن) متن اصلی است. تلقی پارافریز کردن برای ارجاع ندادن به متن اصلی و فرار از اتهام سرقت، امری نادرست است.

اقتضای Paraphrasing بازنویسی متن اصلی با تغییر در چینش/ساختار متن اصلی و اضافه نمودن مواد جهت تولید محتوای جدید و برای هدفی نو ضمن رعایت حق تالیف کاراصلی است. بدیهی است که در هر نوع استفاده از متون دیگران، لازم است به منابع استناد شود.

ما باید برای خواننده مقاله روشن کنیم که کدام بخش از مقاله، کار دیگران است و کدام قسمت حرف و ایده ما.

 کلمات را با کلمات هم معنی (بدون تغییر معنی) تعویض نمایید.

فاعل و فعل را تغییر دهید (لیست Phrasal Verbs جهت سهولت در انتهای مطلب ارائه گردیده  است .

 تنها به تغییر کلمات بسنده نکرده و متن را درک نموده و با زبان خود باز نویسی کنید.

 با توجه به اینکه سرقت ادبی متن شما برطرف گردیده در صورتی که تشابه متن شما بیش از 50% گزارش گردیده متن شما دچار سرقت علمی نیز هست بنابر این حتما ارجاع (Citation) دهید.

✔ شيوه ارجاع در متن متون علمی:

 در یک مقاله بعد از ذکر مطلبي از يك كتاب يا مجله يا.. به صورت مستقيم يا غير مستقيم، مستند سازی انجام میشود.اين مستندسازي به روشهای متفاوتی صورت میگیرد:

در استناد، نام مؤلف و صاحب اثر، بدون القاب «آقا»، «خانم»، «استاد»، «دكتر»، «پروفسور»،آورده مي‏شود، مگر اینکه لقب جزو نام مشخص شده باشد.

 يك اثر با يك مؤلف:

پس از آوردن متن، داخل پرانتز: نام مؤلف، تاريخ انتشار، شماره صفحه به ترتيب مي‏آيد و پس از آن، نقطه آورده مي‏شود؛

 يك اثر با بيش از يك مؤلف:

درصورتی که نوشته داراي دو يا سه مؤلف باشد، نام آنها به ترتيب ذكر شده در اثر، به همراه سال انتشار و شماره صفحه مي‏اید؛ ولي در آثار با بيش از سه مؤلف، نام اولين مؤلف ذكر مي‏شود و بعد آن عبارتِ «و همكاران» و سپس سال انتشار و شماره صفحه نوشته میشود

 آثار با نام سازمان‏ها و نهادها:

زمانی كه آثار به نام شركت‏, انجمن‏، مؤسسات، ادارات وغیره، منتشر شوند ,در استناد ان، به جاي نام مؤلف، نام سازمان ذکر میشود؛
 

 دو يا چند اثر يك مؤلف:

زمانی که به دو يا چند اثر مهم اشاره شود، همه آنها در داخل پرانتز، و به ترتيب تاريخ نشر پشت سرهم مي‏ايند؛

✔ نحوه  رفرنس دهی اینترنتی:

تمامی مقالات در اینترنت معتبر نیستند. بلکه مقالاتی برای ارجاع دادن معتبر هستند که توسط وزارت علوم و وزارت بهداشت در قالب نشریات تخصصی تأیید شده باشند.

در ارجاع اينترنتي مانند ارجاع مكتوب در متن و داخل پرانتز ابتدا اسم نويسنده سپس سال انتشار ودر آخر شماره صفحه قید میشود.
 اما در پایان متن مكتوب شش عنصر 1- نام نويسنده 2- عنوان سند 3- پايگاه وب 4- تاريخ 5- صفحه 6- نشاني اينترنتي  ذکر میشود.

اشتباهات رایج در ارجاع دهی:

  1.نادیده گرفتن دستورالعمل نویسندگان در رفرنس دهی
 یکی از مهم‌ترین خطاهایی که در ارجاع به منابع رخ می‌دهد آن است که نویسندگان یک مقاله به دستورالعمل نویسندگان مجله مورد نظر در زمینه شیوه ارجاع به منابع، توجه کافی نمیکنند. این اتفاق نه تنها باعث ناامیدی سردبیر و داوران شده، بلکه باعث طولانی تر شدن زمان بررسی یک مقاله بیشتر از موعد معمول میشود. بنابراین مطالعه دقیق و رعایت همه جانبه دستورالعمل نویسندگان هر مجله در زمینه شیوه ارجاع به منابع بسیار لازم و مهم است.

  2. استفاده از منابع نسبتاً قدیمی. در رفرنس دهی
استناد به منابع قدیمی در هنگام بررسی سابقه موضوع مورد تحقیق امر معمولی است اما در سایر قسمتهای یک مقاله باید به جستجوی به‌روز منابع و پایگاه‌های اطلاعاتی پرداخت.

  3. استفاده بیشتر یا کمتر از حد معمول از منابع. در رفرنس دهی
برای جلوگیری ازین خطا نویسندگان  باید مهترین منابع معتبر و مرتبط با موضوع تحقیق  را به عنوان حد معمول و استاندارد در تعداد منابع مد نظر قرار دهند.

4. عدم همخوانی بین شماره منبع در متن و شماره منبع در فهرست منابع.در رفرنس دهی
دراین نوع اشتباه, هنگام تهیه یک مقاله، معمولاً متن مقاله چندین بار دچار تغییر و بازنویسی میشود که در این تغییرات ممکن است شماره منابع در متن تغییر کرده و یا به طور اتفاقی مشخصات کامل منبعی از فهرست منابع حذف گردد. کمک گرفتن از همکار دیگر جهت بازبینی منابع مطالعه دقیق و موشکافانه مقاله توسط تمام نویسندگان تنها راه جلوگیری ازین مشکلات است.

  5. نقل قول ناقص یا اشتباه از منبع مورد نظر در رفرنس دهی
مشکل دیگری که تشخیص آن از سایر مشکلات دشوارتر است، این بوده که گاهی، نویسندگان موضوعی را به طور ناقص با حتی اشتباه از منبعی نقل می‌کنند.علت این اتفاق به دلیل مطالعه بدون دقت کافی انهاست و باعث میشود برداشت ناقص یا اشتباهی از منبع مورد نظر خودرا گزارش دهند.  به همین دلیل نویسندگان باید از استناد به منابع خلاصه واستفاده شده در در مقالات مشابه, جلوگیری کنند.

  6. به کارگیری زیاد از معمول از منابع خاکستری. در رفرنس دهی
از دیگر مشکلات شایع در هنگام استناد به منابع، استفاده بیش از حد از منابعی است که اصطلاحاً به منابع خاکستری (Gray references) معروف هستند. منابع خاکستری،در روزنامه‌ها یا مجلات با اعتبار کم به چاپ رسیده‌اند وشامل صفحات اینترنتی، پایان‌نامه‌ها، چکیده‌ی مقاله‌ها‌ی ارائه شده در همایش‌های علمی و مقالاتی می‌باشند که به منظور جلوگیری از این خطای شایع، منع از استفاده ازین منابع یا به حدقل رساندن ان به نویسندگان توصیه میشود.