ترجمه و چاپ : یکی از پرسش های چالش برانگیز برای تمامی مترجمانی که

در زمینه ترجمه کتاب کار می کنند،  این است که چگونه می توان متوجه شد که یک کتاب، پیش از این ترجمه شده است یا خیر.

علاوه بر مترجمان ، تعداد زیادی از محققان و دانشجویان دوران کارشناسی ارشد و دکترا، نیز درگیر چنین پرسشی هستند. یافتن پاسخ به این پرسش، بسیار حائز اهمیت است. چون شما زمانی می گذارید تا یک کتاب را ترجمه کنید و این زمان قطعا برای شما، به اندازه طلا ارزش دارد. و زمانی که متوجه شوید این کتاب، پیش از این ترجمه و چاپ شده است، قطعا با ناامیدی روبه رو خواهید شد. البته این امکان نیز وجود دارد که تعدادی از کتاب ها، چند باره ترجمه و چاپ شده باشند و از یک کتاب، چند ترجمه از چند مترجم را در بازار می بینیم. ولی به هرترتیب، بهتر است کتابی که برای ترجمه انتخاب می کنیم، پیش از این ترجمه نشده باشد و به عبارتی دست اول باشد.

پیش از این، به صورت کنونی وسایل ارتباط جمعی، گسترده و روبه پیشرفت نبود. مترجمان با استفاده از روش های سنتی و به صورت زبانی و گفت و شنود با همکاران خود متوجه می شدند که این کتاب، پیش از این ترجمه شده است یا خیر. البته حتی در  آن زمان نیز، چنین پرسشی برای مترجمان بسیار چالش برانگیز بود و در پی یافتن افراد با اعتمادی بودند که پاسخ قطعی و صحیح این پرسش را بدانند.

جستجوی ترجمه و چاپ کتاب مورد نظر در اینترنت

ساده ترین پاسخ برای این که از کجا متوجه شویم کتابی ترجمه شده است یا خیر، این است که در فضای اینترنت جستجو نمایید. ابتدا نام نویسنده یا نام کتاب را با عناوین متفاوت در اینترنت جستجو کنید. امکان دارد نام نویسنده به صورتی دیگر در کتابخانه ها ملی ثبت شده باشد بنابراین بهتر است با عناوین مختلف به جستجوی کتاب بپردازیم تا به نتیجه مورد نظر دست یابیم.

ترجیح بسیاری از مترجمان بر این است که به دلخواه خودشان ، کتابی را انتخاب نموده و ترجمه نمایند. اگر مترجمی، به دلایلی واقعا علاقه دارد که یک کتاب را ترجمه نماید می بایست از اساتید متخصص در حوزه مورد بحث آن کتاب  و همین طور اساتید ترجمه، پرس و جو نماید که آیا این کتاب پیش از این ترجمه شده است یا خیر.

بیشتر بخوانید

نکات ترجمه

مترجم یا مفسر

ترجمه تبلیغات

زبان مادری

کمک گرفتن از یک متخصص

هر فردی که در حوزه خاصی از بازار نشر تخصص دارد، می تواند به مترجم اطلاع دهد که آیا این کتاب پیش از این ترجمه شده است یا خیر. البته می بایست در نظر داشت که بسیاری از اساتید ترجمه، چندان مسلط به مطالعات در زمینه های میان رشته ای ندارند و حتی تعدادی از این افراد، چندان با مطالعات میان رشته ای موافق نیستند و البته اطلاعی هم ندارند که کتاب های مربوط به این زمینه ها، ترجمه شده اند یا خیر پس نمی توانیم مطلقا به این اساتید اعتماد نماییم.

استعلام از طریق انتشارات

در خصوص استعلام ترجمه یا ترجمه نشدن یک کتاب، انتشارات بزرگ هم گزینه های مناسبی هستند. انتشارات بزرگ که متمرکز در نشر کتاب هستند، منبع مناسبی برای این امر هستند. به بیان بهتر می توانید با بخش نشر کتاب های ترجمه شده انتشارات مربوطه، تماس حاصل نمایید و در خواست کنید که این انتشارات بررسی نماید آیا این کتاب پیش از این ترجمه شده است یا خیر.

به هر ترتیب پیش از آنکه شروع به ترجمه یک کتاب کنید، بهتر است که با متخصصین این حوزه مشورت نمایید تا دچار معضلات و مشکلات پیش بینی نشده در این مسیر نشوید.

ترجمه بد اعتبار دیگر مترجمان را هم زیر سوال میبرد

تعداد زیادی از افراد که نیاز به کتابی مرجع برای انجام فرایندهای تحقیقاتی و پژوهشی خود دارند، چندان علاقه ای ندارند که ترجمه این کتاب ها را مطالعه کنند. به نظر این گونه افراد، ترجمه های ارائه شده چندان رضایت بخش نیست و این افراد تصمیم می گیرند که کتاب را به زبان اصلی مطالعه نموده و خودشان ترجمه نمایند.

یکی دیگر از راه هایی که متوجه شوید کتاب پیش از این ترجمه شده است یا خیر، این است که در فهرست کتابخانه های ملی و سیستم فیپا، استعلام کتاب مورد نظر را بگیرید. در شناسنامه هر کتاب در بازار نشر ایران، اطلاعاتی در خصوص شابک یا اطلاعات فیپا درج شده است. چنین اطلاعاتی به مترجمان کمک می کند که بدانند چه اثری پیش از این ترجمه شده است و برای این کار ، زحمت و حرفه خود را متمرکز ننمایند.

در کل، بهتر است که از مشاوران رشته های مختلف کمک بگیرید تا با ارائه راهکارهای نوین به شما در این زمینه مشاوره دهند. تخصص و نو اندیشی، به موازات دانش زبانی به مترجمان کمک می کند تا در راه ترجمه به صورت ثابت قدم تر پای بردارند و به ارتقا شغلی هرچه بهتر و موثر تر دست یابند.

موسسات ترجمه و چاپ

بسیاری از موسسات و شرکت ها که در زمینه ترجمه و چاپ کتاب چه در داخل کشور و چه در ورای مرزهای ایران، فعالیت دارند، در زمینه ترجمه و تالیف کتاب های متعدد، تجربه چشمیگری دارند. بنابراین مشاورانی که در این موسسات مشغول به کار هستند می توانند راحت تر در زمینه استعلام عناوین کتب و مولفین، کار کنند و به اطلاع شما برسانند که آیا کتابی پیش از این ترجمه شده است یا خیر.

موسسه پارس 68 توانایی خوبی در این امر دارد. و میتواند به صورت رایگان در زمینه ترجمه و چاپ کتاب مشاوره دهد.

مشاورین متخصص در حوزه ترجمه و چاپ

مشاورین متخصص در این عرصه، در بازار نشر کتاب های خارجی نیز مسلط هستند و می توانند حتی  کتاب هایی را که در کتابخانه های معتبر داخل ایران پیدا نمی شود را به شما عرضه نمایند.

البته یافتن کتابی که ارزش ترجمه را داشته باشد نیز بحث جدایی است که باز هم بسیاری از مترجمان را در گیر خود کرده است. مترجمان می بایست بدانند که چه کتابی واقعا ارزش این را دارد که وقت و انرژی خود را متمرکز کنند تا این کتاب را ترجمه نمایند. تعداد زیادی از پژوهشگران و دانشجویان دوران کارشناسی ارشد و دکترای تخصصی در زمینه های علوم پایه و فنی مهندسی ، در حال تحقیق و پژوهش هستند و به مطالب جدید و ارجاعات فنی، احتیاج دارند. بنابراین ترجمه کتاب های ارزشمند یکی از راهکارهای بسیار مهم برای غنی سازی فرهنگی کشور و جامعه ایران است.

همواره می بایست در ذهن داشته باشیم که محتوای هر کتابی به صورت صد در صد قابل استناد نیست و برای این که کتابی برای ترجمه انتخاب کنیم، می بایست نهایت دقت و تخصص خود را به کار بریم. راهکارهای بسیاری وجود دارد که برای انتخاب یک کتاب، به ما کمک نماید. ما می بایست با اتکا بر رسانه های گسترده دیجیتالی و شبکه های جهانی، در پی یافتن راهکارهای نوینی باشیم تا بتوانیم محتوای مناسب را برای ترجمه انتخاب کنیم و آن را در تحقیقات علمی به دانشجویان و اهل فن، پیشنهاد دهیم.

خلاقیت در ترجمه

خلاقیت در ترجمه ، فاکتور بسیار مهم و تاثیر گذاری است. ترجمه، علمی تطبیقی است و بر اصول مذاکره استوار است. بنابراین کاری بسیار مبدعانه و خلاقانه به حساب می آید. مترجمان، در تلاش هستند تا میان دو فرهنگ و دو زبان متفاوت، پلی ایجاد نماید. در واقع ترجمه فرایندی است که به فهم گسترده و عمیقی از زبان مبدا نیاز دارد و فهم بهتر زبان مبدا باعث می شود که مترجم به راحتی مفهوم نویسنده را به زبان مقصد برگرداند.

بنابراین ضرورت ایجاب می کند که مترجم با قلمی بدیع و خلاق، شروع به ترجمه نماید و اثری جالب توجه از خود برجای بگذارد. در بسیاری مواقع بازنویسی متن از زبانی به زبان دیگر نیز فرایندی بسیار چالش زا و گم و گیج کننده به حساب می آید. بنابراین خلاقیت ، فاکتور بسیار مهمی است که مترجمین می بایست در آثار خود، آن را جلوه گر نمایند.

مفهوم بودن ترجمه

یکی از دشواری های امر ترجمه این است که چگونه از واژه های متفاوت برای بیان مفهوم اساسی جمله و یا متن استفاده نماییم. به منظور این که مهارت استفاده از واژه های متفاوت برای مترجم محرز شود، مترجم می بایست مهارت های نوشتاری را در خود ارتقا بخشند و بازنویسی نیز یکی از مهارت های اصلی مترجم به حساب می آیند. در عملکرد ترجمه، مهارت نوشتاری، اصل و اساس مهارت های مترجم به حساب می آید. در نظر بگیرید که یک متن به صورت خلاقانه نوشته شده است ، بنابراین مترجمی که این متن را ترجمه خواهد کرد نیز با خلاقیت هرچه تمام  تر در راه ترجمه این متن گام برخواهد داشت.

بازبینی قبل از تحویل ترجمه

مترجمان می بایست پیش از آنکه مطلب را به مخاطب یا به مشتری خود تحویل دهند، تمام نکات و ظرایف را مورد بازبینی قرار دهند زیرا کل متن را هرگز نمی توان به صورت کامل از زبانی به زبان دیگر انتقال داد و ممکن است ناگزیر به دخالت های زبانی شویم.

فردی که ترجمه تخصصی کار می کند، می بایست چندین مهارت را با یکدیگر در هم آمیزد و معجون حاصله را در فرایندهای کاری و پروژه های ترجمه خود ، مورد استفاده قرار دهد. ترکیب مهارت ها و تخصص های متنوع، کار چندان راحتی نیست. تعصب و حمیت های نه چندان منطقی در تمامی حرفه ها دیده می شود و حرفه مترجمی نیز از این قاعده مستثنی نیست. بنابراین مترجمان می بایست با دقت و پشتکار هرچه تمامتر در تلاش باشند تا بر چالش های موجود بر سر راهشان غلبه نمایند و به بهترین شیوه، فعالیت شغلی خود را ادامه دهند تا همواره به صورت پایا و تاثیرگذار، بتوانند شغل خود را مدیریت نموده و با موفقیت هرچه بیشتر در این عرصه گام بردارند.